| Piłka nożna

Sędziowanie staje się transparentne. Ale powoli

Sędzia Ma Ning (fot. Getty Images)
Sędzia Ma Ning (fot. Getty Images)

To stało się faktem. Sędziowie piłki nożnej zaczynają tłumaczyć swoje decyzje publiczności – i to już w czasie meczu. Pierwszy zrobił to Chińczyk Ma Ning podczas pojedynku otwarcia klubowych mistrzostw świata w Maroku. Informowanie kibiców przez arbitra to na razie eksperyment, ale skazany na sukces. Oznak nadchodzących czasów większej transparentności w sędziowaniu pojawia się ostatnio więcej.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ
Zaskoczenie? FIFA nie zaprosiła Marciniaka na ważny turniej

Czytaj też

Szymon Marciniak (fot. Getty Images)

Zaskoczenie? FIFA nie zaprosiła Marciniaka na ważny turniej

Sędzia Ma Ning w spotkaniu egipskiego Al Ahly SC z nowozelandzkim Auckland City FC nie miał żadnych skomplikowanych zdarzeń do oceny ani żadnych trudnych decyzji do podjęcia. Bardzo łatwe do prowadzenia zawody najwyraźniej uśpiły jego czujność i w efekcie popełnił poważny i rażący błąd w bardzo prostej sytuacji.

Sędzia nie zaufał koledze z chorągiewką

W ostatniej, piątej minucie doliczonego czasu gry, przy wyniku 3:0, po podaniu z własnej połowy na lewe skrzydło piłka trafiła do napastnika Tahera Mohameda z Al Ahly. Niestety arbiter został daleko za akcją – późno wystartował i biegł wyraźnie zbyt wolno, choć w tej sytuacji powinien biec sprintem. Gdy Mohamed był już blisko metr przed polem karnym, gdzie zaatakował go Adam Mitchell z Auckland, Ma Ning był około 20 metrów za akcją. To za daleko, aby mógł dostrzec, czy zawodnik trafił rywala i czy do faulu doszło przed polem karnym, na linii czy już za nią.

Arbiter podyktował rzut karny, nie zważając na postępowanie sędziego asystenta, rodaka Zhang Chenga, który prawidłowo ocenił miejsce faulu. Biegnąc z chorągiewką za akcją i będąc mniej więcej na wysokości linii spalonego, Cheng dobrze widział, że do starcia Mitchella z Mohamedem doszło około metra przed linią pola karnego. Dlatego po usłyszeniu gwizdka nie biegł już w kierunku chorągiewki rożnej, co oznaczałoby, że z jego perspektywy należy podyktować rzut karny, lecz zatrzymał się i stanął w miejscu, co oznacza, że według niego przewinienie było przed linią pola karnego. Niestety Ma Ning nie skorzystał z jego podpowiedzi. Dlatego interweniować musiał VAR.

Sędzia mówi do publiczności

Sędzia wideo Juan Martinez Munuera z Hiszpanii, który był szefem zespołu VAR, powiadomił Ninga o oczywistej pomyłce. Chińczyk pobiegł do monitora ustawionego tuż obok boiska i oglądał powtórki tej akcji aż przez 75 sekund – znacznie dłużej niż wymagała tego sytuacja. Patrząc na kolejne ujęcia zapewne przygotowywał sobie jednocześnie tekst wypowiedzi po angielsku, którą za chwilę miał wygłosić do kibiców na stadionie i obserwujących mecz w kanałach telewizyjnych.

Po chwili sędzia Ning powiedział przez mikrofon: "free kick", czyli "rzut wolny", a po chwili "denying obvious goal scoring opportunity", co oznacza "pozbawienie oczywistej możliwości zdobycia gola", w skrócie: DOGSO (od angielskiego określenia dla tego typu przewinień). Być może arbiter powiedział coś więcej, ale jego słowa niestety były słabo słyszalne – ten aspekt w ramach eksperymentu FIFA będzie z pewnością poprawiać.

Zaskoczenie? FIFA nie zaprosiła Marciniaka na ważny turniej

Czytaj też

Szymon Marciniak (fot. Getty Images)

Zaskoczenie? FIFA nie zaprosiła Marciniaka na ważny turniej

Niemiecki sędzia i sąd dali przykład, jak walczyć z dyskryminacją

Czytaj też

Manuel Graefe (fot. Getty Images)

Niemiecki sędzia i sąd dali przykład, jak walczyć z dyskryminacją

Sędzia powinien mówić zwięźle, jasno i wyraźnie

Prawdopodobnie rozważana przez FIFA będzie zmiana sposobu tłumaczenia decyzji przez sędziów, gdyż Ning nie powiedział nic ponadto, co po chwili kibice i telewidzowie sami mogli zobaczyć, gdy Ning podyktował rzut wolny i pokazał czerwoną kartkę. W gruncie rzeczy słabo wytłumaczył powód zmiany decyzji, bo sformułowania "free kick" i "denying obvious goal scoring opportunity" i ich polskie tłumaczenia nie są dla kibiców tak jasne i wystarczające jak na przykład stwierdzenie, że "faul został popełniony poza polem karnym, dlatego zamiast rzutu karnego zostanie podyktowany rzut wolny" czy "obrońca zostanie wykluczony z gry (zobaczy czerwoną kartkę), ponieważ faulem pozbawił rywala oczywistej możliwości zdobycia gola". Tak byłoby bardzo merytorycznie i jaśniej. Problem w tym, że nie każdy sędzia jest dobrym mówcą i nie każdy mówi po angielsku tak dobrze, aby przekazać komunikat w taki sposób, aby to było w pełni zrozumiałe dla szerszej publiczności. Dlatego póki co komunikaty mają być krótkie i zwięzłe.

Początek eksperymentu wypadł więc bardzo przeciętnie, ale jednak to jest krok w bardzo dobrą stronę. Znacznie ciekawiej może być wówczas, gdy zdarzą się ciekawe sytuacje, a arbitrem będzie ktoś, kto po angielsku mówi znacznie lepiej niż Ning. Na przykład Anthony Taylor z Anglii, który został powołany przez FIFA i zapewne będzie prowadzić jeden albo dwa mecze w Maroku.

Sędzia pisze list otwarty

Sędziowanie piłki nożnej było i jest twierdzą konserwatystów, ale rozwój techniki, środków masowego przekazu oraz wprowadzenie systemu VAR – to wszystko dało władzom FIFA mocny impuls do rozważania kolejnych zmian. Nadal zdarzają się i będą zdarzać błędy, które trudno wytłumaczyć, więc lepiej się do nich jakoś odnieść. Choćby po to, aby uniknąć niepotrzebnych podejrzeń. W FIFA najwyraźniej coraz lepiej rozumieją, że większej transparentności potrzebuje zarówno piłka nożna, jak i sami arbitrzy, choć akurat władze sędziowskie takim trendem – delikatnie to ujmując – nie są zachwycone. Ale zdarzają się wyjątki, na przykład w Hiszpanii.

Po meczu Cadiz – Elche w La Lidze list otwarty napisał i opublikował sędzia Inacio Iglesias Villanueva. Zrobił to w porozumieniu z władzami Komisji Sędziowskiej Hiszpańskiego Związku Piłki Nożnej. Villanueva, który w tym meczu był sędzią wideo odpowiedzialnym za obsługę systemu VAR, w swoim liście przeprasza za to, że przeoczył spalonego, po którym padł gol dla Elche odbierający zwycięstwo drużynie z Kadyksu.

Sędzia przeprasza na piśmie

Sędzia Villanueva napisał: "Po tym, co wydarzyło się w meczu Cadiz – Elche w 17. kolejce La Liga i różnych komentarzach, krytyce i spekulacjach na ten temat, poczułem potrzebę, przy wsparciu CTA [Komisji Sędziowskiej RFEF], napisania tego listu, aby wyrazić moje uczucie. Wymówienie tych słów jest jednocześnie proste i trudne, a zarazem oczywiste i bolesne: popełniłem błąd."

Villanueva przyznał w liście: "I to, co czuję, to złość, złość, ból i irytacja na siebie za popełniony błąd". I dalej: "Przykro mi, że moja zła decyzja zaszkodziła Cádiz CF i przepraszam za to klub i jego fanów, gdzie zawsze traktowano mnie z wielkim szacunkiem. Czuję, że uczciwość i niezależność sędziów oraz ich decyzje są kwestionowane w każdy weekend, prawie codziennie."

Arbiter napisał wprost: "Przepraszam" i dodał: "Poświęcam się sędziowaniu, a moim jedynym zainteresowaniem jest doskonalenie się i staranie się, aby dobrze wykonywać swoją pracę, jak każdy pracownik w każdej firmie. Jestem sportowcem i akceptuję porażki i w tym przypadku błąd był mój, nikogo innego."

Biorąc cały błąd na siebie Villanueva zachował się niezwykle koleżeńsko. W rzeczywistości jego pomyłka polegała na tym, że oglądając powtórki nie zauważył, że spalonego najpierw przeoczył sędzia asystent z chorągiewką. Sędziowie uczą się transparentności, popełniają przy tym błędy, ale one są dla piłki nożnej mniej istotne niż błędy tych, którzy większą otwartość arbitrów wciąż blokują.

Niemiecki sędzia i sąd dali przykład, jak walczyć z dyskryminacją

Czytaj też

Manuel Graefe (fot. Getty Images)

Niemiecki sędzia i sąd dali przykład, jak walczyć z dyskryminacją

Fot. TVP
Rafał Rostkowski Był sędzią przez 30 lat: liniowym, głównym, asystentem, technicznym i VAR. Sędziował m.in. w Ekstraklasie w latach 1991-2017, mecze UEFA: 1997-2017, FIFA: 2001-2017. Prowadził również mecze Ligi Mistrzów UEFA i mistrzów świata FIFA. W TVP przybliża niuanse przepisów gry, odsłania kulisy piłki nożnej i stara się pisać takie artykuły, aby młodszym pokoleniom było lepiej niż było starszym.

Rafał Rostkowski jest też między innymi:
● autorem projektu i inicjatorem wprowadzenia zawodowstwa sędziów piłki nożnej w Polsce, autorem kampanii medialnej promującej ten pomysł i autorem trzech pierwszych edycji kontraktów zawodowych dla polskich sędziów;
● autorem wielu publicznych wystąpień przeciwko korupcji w piłce nożnej, autorem różnych propozycji antykorupcyjnych, w tym pomysłodawcą weksli antykorupcyjnych obowiązujących od 2008 roku wszystkich arbitrów, którzy zdecydowali się podpisać kontrakt profesjonalny;
● pomysłodawcą, inicjatorem i organizatorem programu Referees Exchange Programme Japan/Poland – czyli wymiany sędziów między Japonią i Polską, uznawanej za najlepszy tego typu program szkoleniowy na świecie – trwającego od roku 2008 do 2017, reaktywowanego przez JFA i PZPN w 2024 i 2025 roku;
● autorem aplikacji, po otrzymaniu której UEFA przyjęła PZPN do Konwencji Sędziowskiej;
● promotorem idei umożliwienia sędziom korzystania z powtórek wideo, promotorem systemu VAR i autorem kampanii medialnej w celu wdrożenia tego systemu w Polsce, co stało się w roku 2017;
● autorem propozycji zmian w "Przepisach gry", między innymi interpretacji przepisu o spalonym wdrożonej przez The IFAB w roku 2022;
● autorem petycji do Senatu RP w celu wprowadzenia zmian w polskim prawie i objęcia sędziów sportowych taką samą ochroną prawną, jaką mają funkcjonariusze publiczni – taka zmiana w prawie w 2024 roku została przegłosowana przez Sejm i Senat. Ustawa czeka na podpis Prezydenta RP lub decyzję Trybunału Konstytucyjnego.
Zobacz też
Tragedia na Pomorzu. Nie żyje trener Latarnika Choczewo
Nie żyje Andrzej Smolarek (fot. Latarnik Choczewo)

Tragedia na Pomorzu. Nie żyje trener Latarnika Choczewo

| Piłka nożna 
Wielki finał Euro U17 kobiet! Oglądaj Holandia – Norwegia w TVP
Holandia – Norwegia [NA ŻYWO]. Transmisja online finału Euro U17 kobiet na żywo w TVP Sport (17.05.2025)
transmisja

Wielki finał Euro U17 kobiet! Oglądaj Holandia – Norwegia w TVP

| Piłka nożna 
Urodziny legendy! Kompilacja tekstów Szpakowskiego [WIDEO]
(fot. TVP)

Urodziny legendy! Kompilacja tekstów Szpakowskiego [WIDEO]

| Piłka nożna 
Kolejny reprezentant z pucharem!
Galatasaray zwyciężyło w Pucharze Turcji (fot. Getty)

Kolejny reprezentant z pucharem!

| Piłka nożna 
Poznaliśmy drugiego finalistę ME!
Włochy–Norwegia U17 (fot. Getty Images)

Poznaliśmy drugiego finalistę ME!

| Piłka nożna 
Poznaliśmy triumfatora Pucharu Ukrainy. Zadecydowały rzuty karne
Ołeksandr Tymczyk i Artem Bondarenko (fot. Getty Images)

Poznaliśmy triumfatora Pucharu Ukrainy. Zadecydowały rzuty karne

| Piłka nożna 
Rzuty karne wyłoniły pierwszego finalistę ME!
Holenderki zagrają o złoto po zwycięstwie z Francją (fot. Getty Images)

Rzuty karne wyłoniły pierwszego finalistę ME!

| Piłka nożna 
Kiedy rusza letnie okienko transferowe? Oto najważniejsze daty
Kiedy rusza letnie okienko transferowe? Oto najważniejsze daty (fot. Getty)

Kiedy rusza letnie okienko transferowe? Oto najważniejsze daty

| Piłka nożna 
Rekordowy mundial! FIFA spodziewa się wielkich przychodów
Hiszpanki będą w 2027 roku bronić zdobytego przed dwoma laty tytułu (fot. Getty)

Rekordowy mundial! FIFA spodziewa się wielkich przychodów

| Piłka nożna 
Ancelotti znalazł asystenta. To zdobywca Złotej Piłki!
Kaka (z prawej) był ulubieńcem Carlo Ancelottiego (fot. Getty)

Ancelotti znalazł asystenta. To zdobywca Złotej Piłki!

| Piłka nożna 
Polecane
Najnowsze
Górnik Łęczna – Wisła Płock [NA ŻYWO]. Oglądaj mecz Betclic 1 Ligi
transmisja
Górnik Łęczna – Wisła Płock [NA ŻYWO]. Oglądaj mecz Betclic 1 Ligi
| Piłka nożna / Betclic 1 Liga 
Górnik Łęczna – Wisła Płock. Betclic 1 Liga, 33. kolejka. Transmisja na żywo w tv i online (17.05.2025)
Historyczne "wyczyny" reprezentantów Polski we Włoszech
Bartosz Bereszyński i Łukasz Skorupski (fot. PAP)
tylko u nas
Historyczne "wyczyny" reprezentantów Polski we Włoszech
Robert Błoński
Robert Błoński
Niezbędnik 33. kolejki PKO BP Ekstraklasy. Sprawdź szczegóły
Niezbędnik kibica 33. kolejki PKO BP Ekstraklasy. Terminarz, wyniki i przewidywane składy (16-19.05.2025)
Niezbędnik 33. kolejki PKO BP Ekstraklasy. Sprawdź szczegóły
| Piłka nożna / PKO BP Ekstraklasa 
Zmarzlikowi w zdobyciu tytułu MŚ chce przeszkodzić... klubowy kolega
Dwa lata temu Jack Holder i Bartosz Zmarzlik wspólnie stali na podium w Warszawie (fot. Getty).
tylko u nas
Zmarzlikowi w zdobyciu tytułu MŚ chce przeszkodzić... klubowy kolega
Jakub Kłyszejko
Jakub Kłyszejko
Znamy komplet spadkowiczów. Kto nie zagra w Ekstraklasie?
Śląsk Wrocław spada z PKO BP Ekstraklasy (fot. Getty Images)
Znamy komplet spadkowiczów. Kto nie zagra w Ekstraklasie?
| Piłka nożna / PKO BP Ekstraklasa 
Anna Matuszewicz: marzę, aby przekroczyć granicę 7 metrów [WIDEO]
Lekkoatletyka. Anna Matuszewicz: moim marzeniem jest skok na odległość 7 metrów [WIDEO]
Anna Matuszewicz: marzę, aby przekroczyć granicę 7 metrów [WIDEO]
| Lekkoatletyka 
Sprawdź terminarz i plan transmisji 33. kolejki Betclic 1 Ligi
Sprawdź terminarz i plan transmisji 33. kolejki Betclic 1 Ligi (fot. PAP)
Sprawdź terminarz i plan transmisji 33. kolejki Betclic 1 Ligi
| Piłka nożna / Betclic 1 Liga 
Do góry